Bài viết được quan tâm
Don Quyxote, nhan đề đầy đủ là Don Quyxote – nhà quý tộc tài ba xứ Mancha, bao gồm hai phần: phần một 52 chương, phần hai 74 chương, với gần 700 nhân vật, xoay quanh ba chuyến đi làm hiệp sĩ giang hồ của nhân vật trung tâm Don Quyxote.
Tiểu thuyết kể chuyện nhà quý tộc nghèo Alonso Quyxano tuổi ngoài ngũ tuần say mê truyện hiệp sĩ dến mức phát rồ, tự trang bị cho bản thân những vũ khí gỉ sét của tổ tiên còn sót lại để lên dường hành hiệp. Chuyến đi thứ nhất, chàng cưỡi con ngựa còm mà chàng đặt cho cái tên mĩ miều là Rocinante (có nghĩa: con ngựa đứng đầu loài ngựa) đến một quán trọ mà chàng đinh ninh là lâu đài. Gã chủ quán trong mắt chàng là quan trấn thành. Theo đề nghị của Don Quyxote, gã phong tước hiệp sĩ cho chàng. Trên đường đi, Don Quyxote gây sự với cánh lái la, bênh vực cậu bé Andres rồi chặn đường toán lái buôn bắt họ ca tụng sắc đẹp của tình nương mình là Dulcinea – một cô thôn nữ béo phị được chàng đặt cho cái tên sang trọng ấy nên bị bọn họ và gã chăn lừa nện cho một trận thập tử nhất sinh. Người làng của chàng tình cờ phát hiện bèn đưa chàng về nhà.
Biết được nguyên nhân khiến Don Quyxote điên rồ, cha xứ Pedro Perez và bác phó cạo Nicholas trong làng cùng với cô cháu gái và bà quản gia của Don Quyxote đốt sạch sách trong thư viện rồi xây tường bịt kín cửa. Don Quyxote khi bình phục, không tìm thấy sách bèn giải thích là do tên pháp sư Freston thù địch gây ra.
Không lâu sau, Don Quyxote lại ra đi lần thứ hai cùng với Sancho Panza. Bác nông dân hiền lành chất phác này đồng ý làm giám mã cho Don Quyxote do được hứa là sẽ cho làm thống đốc vài hòn đảo khi hai thầy trò công thành danh toại. Hai người khởi hành vào ban đêm, qua cánh đồng Montiel đánh nhau với cối xay gió, đến gần cảng Lapice hai thầy trò gặp một phu nhân và mấy kị sĩ theo hầu, cho rằng dấy là một công chúa bị bắt cóc, Don Quyxote xông vào giải thoát, đánh thắng kị sĩ dù Biscayan sau khi bị chém mất nửa cái mũ và nửa cái tai. Tiếp đó, Don Quyxote bị bọn lái la đánh cho một trận nhừ tử vì Rocinante trêu ghẹo đám ngựa cái của họ. Hai thầy trò đến một quán trợ mà Don Quyxote cho là lâu đài. Tối đến, do nhầm lẫn khi cô hầu gái tìm đến với gã người tình lái la, thầy trò bị cuốn vào cuộc đánh nhau loạn xạ. Don Quyxote không trả tiền trọ nên Sancho Panza bị bọn lái buôn chơi trò tung hứng.
